شهادت مردم مظلوم خوجالی در رایون خان کندی جمهوری آذربایجان یکی از مواردی است که متاسفانه دل هر انسان و مسلمانی را به درد می آورد. مناقشه قره باغ امری است که در قفقاز جنوبی بحرانی انسانی و سیاسی را رقم زده و سطح برخوردهای نظامی دو طرف درگیر را بالا برده است.

در این بین جمهوری اسلامی ایران نقشی فعال در حل مناقشه به عهده گرفت اما بنا به دلایلی که شاید تاریخ بعدها پرده از چهره آن بردارد نقش ایران در این بحران منطقه ای نادیده گرفته شد و فجایع انسانی در منطقه رقم خورد.

” سیفور حاجی مراداف ” سردبیر ارشد خبرگزاری نخجوان خبرلری دات کام در این زمینه مطلبی را به این پایگاه خبری ارسال کرده که در زیر می خوانیم:

حادثه تلخ خوجالی(xocali) در قرن بیستم یکی از حوادث وحشتناک و غیر انسانی ای است که هم ردیف حادثه هیروشیما قرار گرفته است.

خوجالی در فاصله ۱۴ کیلومتری شمال شرق رایون خان کندی قرار دارد. در زمان وقوع حادثه خوجالی در سال ۱۹۹۲ ، ۷هزار نفر در این منطقه ساکن بودند. در شب های ۲۵ و ۲۶ فوریه ۹۲ میلادی نیروهای مسلح ارمنستان با کمک ۳۶۶ دستگاه ادوات زرهی و نظامی بازمانده از ارتش شوروی سابق در خان کندی به این شهر یورش آوردند.

آنها ایتدا شهر را از چهار سو محاصره کرده و سپس با توپخانه آن را زیر آتش گرفتند. بر اثر بمباران، خوجالی در شعله های آتش سوخت. نیروهای محافظ شهر و مردم بر اثر حجم حملات مجبور به ترک شهر و پناه بردن به کوه ها و دشت های اطراف شدند که در نتیجه تا ساعت ۵ صبح روز ۲۶ فوریه خوجالی به صورت کامل به اشغال نیروهای دشمن درآمد. بر اثر این حادثه شهر تاریخی خوجالی در کمتر از ۲۴ ساعت با خاک یکسان شد.

اهالی ای که مجبور به ترک شهر شده بودند به کوه ها و دشت های اطراف شهر پناه بردند اما نیروهای نظامی دشمن با کمین در مسیر مردم آنها را گلوله باران کردند و به شهادت رساندند. زنان و دختران زیادی نیز به اسارت نظامیان ارمنستان در آمدند. بسیاری از افرادی که از گلوله های دشمن جان سالم به در برده بودند بر اثر سرمای ماه فوریه در دشت ها و کوه های اطراف خوجالی جان خود را از دست دادند.

بر اثر این حادثه ۶۱۳ نفر از اهالی خوجالی به شهادت رسیدند، ۴۸۷ زخمی، ۱۲۷۵ نفر سالخورده و زن و کودک به اسارت گرفته شدند و سرنوشت ۱۵۰ نفر از آنان تاکنون نامشخص است.

از ۶۱۳ شهید این حادثه ۱۰۶ نفر زن، ۶۳ نفر کودک و ۷۰ نفر سالمند بودند. ۸خانواده به طور کامل از بین رفت، ۲۴ کودک هر دو والدین خود و ۱۳۰ کودک یکی از والدین خود را از دست دادند. در این حادثه ۵۶ نفر بر اثر خشونت و بی رحمی نیروهای نظامی متخاصم به فجیع ترین شکل ممکن به شهادت رسیدند.

پس از به قدرت رسیدن رئیس جمهور فقید جمهوری آذربایجان مرحوم “حیدر علی اف” حادثه خوجالی چهره ای حقوقی و بین المللی به خود گرفت و جایگاه خود را در تاریخ جمهوری آذربایجان بازیافت.

حقایق این حادثه خونبار با تلاش های ایشان در مجامع بین المللی و نهادهای مدنی دنیا بیان و ابعاد غیرانسانی آن با تلاش های مستمر برای جهانیان تشریح شد.

رئیس جمهور فقید آذربایجان این حادثه را به عنوان یک حادثه غم انگیز و دردناک برای ملت آذربایجان عنوان کرد و همزمان راه مردم جمهوری آذربایجان در طول سالیان متمادی برای کسب آزادی از یوغ شوروی سوسیالیستی را پر افتخار و ارزشمند خواند.

سر انجام در ۲۴ فوریه ۱۹۹۴ مجلس ملی جمهوری آذربایجان در خصوص به رسمیت شناختن فاجعه خونبار خوجالی در تقویم ملی کشور مصوبه داد.

از سازمان ملل برای شناسایی این واقعه در سطح دولت های جهان و به رسمیت شناختن آن استمداد شد. بر همین اساس ۲۶ فوریه ۱۹۹۲ به عنوان روز حادثه ای خونبار در تاریخ بشریت، بر صفحات خونین تاریخ حک و به رسمیت شناخته شد.

همچنین از سوی رئیس جمهور فقید کشورمان دستور یک دقیقه سکوت به احترام شهدای خوجالی در ۲۵ فوریه ۱۹۹۷ صادر و در روز ۲۶ فوریه ساعت ۱۷ عصر یک دقیقه سکوت در سراسر کشور از سوی شهروندان آذری در احترام به شهدای خوجالی اجرا شد.

مردم جمهوری آذربایجان همه ساله یاد و خاطره شهدای خوجالی و قهرمانان ایستادگی در مقابل متجاوزان را پاس می دارند. بر اساس مصوبه تاریخی ۲۶ فوریه ۲۰۰۶ مجلس ملی آذربایجان به مناسبت دهمین سالروز بزرگداشت حادثه خوجالی اراضی اشغال شده جزء لاینفک این کشور است و باید به آغوش مام میهن باز گردد.

امروز ۲۷ سال از حادثه خونین خوجالی می گذرد و مردم جمهوری آذربایجان هرگز این حادثه خونین را فراموش نخواهند کرد.