دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته در همین زمان حدود ۳۰۲کیلومتر کاهش نشان میدهد. به عبارت دیگر دریاچه به طور متوسط هر هفته ۱۲ تا ۱۵ کیلومتر پسروی و عقبگرد میکند. به گزارش شرح آنلاین به نقل از خبرگزاری فارس ، براساس گزارشهای منتشره، پسروی دریاچه به قدری زیاد شده که حتی تراز ثبت شده […]
دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته در همین زمان حدود ۳۰۲کیلومتر کاهش نشان میدهد. به عبارت دیگر دریاچه به طور متوسط هر هفته ۱۲ تا ۱۵ کیلومتر پسروی و عقبگرد میکند.
به گزارش شرح آنلاین به نقل از خبرگزاری فارس ، براساس گزارشهای منتشره، پسروی دریاچه به قدری زیاد شده که حتی تراز ثبت شده برای دریاچه، در روز سهشنبه هفته گذشته از همین بازه زمانی در سال گذشته حدود ۲۲ سانتیمتر پایینتر آمد.تراز فعلی دریاچه ارومیه با کمترین تراز ثبت شده برای آن در نیم قرن اخیر، تنها ۲۱ سانتیمتر فاصله دارد.
به طوری که فرهاد سرخوش، رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجانغربی، تراز دریاچه را که در روز پنجم مهر ماه ۱۲۷۰٫۲۸ متر اعلام کرده بود، در روز ۲۵ مهر ماه ۱۲۷۰٫۲۵ سانتیمتر اعلام کرد.
به گفته وی، تداوم کاهش آب دریاچه که ۲۰ روز قبل مساحت دریاچه را به ۱۷۳۴ کیلومتر رسانده بود، حالا با ۳۶ کیلومتر کاهش مجدد به یکهزار و ۶۹۸ کیلومتر رسانده است.
این یعنی اینکه دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته در همین زمان حدود ۳۰۲کیلومتر کاهش نشان میدهد. به عبارت دیگر دریاچه به طور متوسط هر هفته ۱۲ تا ۱۵ کیلومتر پسروی و عقبگرد میکند.
در گوشه و کنار شورهزاری وسیع حدفاصل بین دو استان آذربایجانغربی و شرقی که با لایههای قطور نمکی و بعضاً تپههای شنی و ماسههای روان فرش شده، تابلوهای سازمان حفاظت محیط زیست به چشم میخورد.
تابلوهای تازهساخت و خوش آب و رنگی که رویشان نوشته شده «پارک ملی دریاچه ارومیه» و ممنوعیت چرای دام و شکار و…. را به مخاطبان متذکر شده است، اما در عمل نه آبی وجود دارد که نشان دهد اینجا دریاچه است و نه گیاهی برای چریدن و جانوری برای شکار! همچنان که در بالادست این حوضه نیز همچون دیگر مناطق کشور بهدلیل وجود دام مازاد به میزان چهار برابر ظرفیت مراتع، دیگر چیزی از پوشش گیاهی و حتی خاک هم باقی نمانده است که اگر بارانی هم ببارد حداقل بتواند جذب زمین شود!
شورهزاری به وسعت ۳۰۰۰ کیلومتر مربع
براساس اعلام ستاد احیای دریاچه ارومیه، با خشک شدن دریاچه ارومیه در سالهای اخیر سطحی معادل ۸۲ هزار هکتار از اراضی حاشیهای و بستر دریاچه بهعنوان کانونهای فوق بحرانی تولید ریزگرد شناسایی شده است.
ضمن اینکه پهنهای به وسعت بیش از ۳ هزار کیلومتر هم در بستر دریاچه پوشیده از لایههای قطور نمکی شده که برخی بهرهبرداران مجاز و غیرمجاز با حفاری در حال برداشت نمک صنعتی و بعضاً خوراکی هستند. آن هم از بستر دریاچهای که آلوده به انواع پساب و سموم و کودهای شیمیایی است!
خیلیها با این مرگ میمیرند!
مرگ و نابودی اطرافش پرسه میزند، غربت تلخی بر سکوتش جامانده و ترکهای نقشبسته، جراحتش را عمیقتر کرده است. آواز پرندگان، رقص فلامینگوها و جستوخیز حیوانات حکم سراب را برایش دارد. اکنون سیراب شدن از آب، به رؤیای شبانه شیرینی مبدل شده که به رنگ امید درآمده است.
«چیچست» دریاچه کهن «چیچست» این دریاچه کهن، دریاچهای که در کرانه خود، خاطرات زیادی را جای داده و واژه واژهاش گذری بر پیشینه ایرانیان کهن است، حالا نظارهگر غروبی غمانگیز است.
اینروزها ارومیه به نمک نشسته و بوی نامطبوع مرگ، مرغان دریایی و پرندگان را فراری داده است. عدم سرمایهگذاری مناسب در بخش کشاورزی و محیط زیست دریاچه ارومیه، ضمن تقویت احتمال خشک شدن آن، میتواند تودهای ۸ میلیارد تنی نمک و خروارها مواد سمی و فلزات سنگین در زمین به جا بگذارد.
فاجعه انسانی در راه است فراتر از بحران پیشرو که چند سال است گونههای گیاهی و حیوانی دریاچه را با مشکل روبهرو کرده است، بسیاری از کارشناسان دولتی و غیردولتی این نکته را متذکر شدهاند که با کاهش مساحت دریاچه ارومیه و خشکی تدریجی، این دریاچه به شورهزاری ۸ میلیارد تنی تبدیل میشود که زیستبوم انسانی منطقه را از بین خواهد برد و در نهایت منجر به مهاجرتهای ناخواسته و از بین رفتن بخش مهمی از کشتزارهای اطراف میشود.
هماکنون این ماییم که باید تصمیم بگیریم، نگاه به آینده، نجات دریاچه ارومیه، رهایی بخشیدن دریاچه، بستن فاضلابها، قانونمند کردن ورودیهای آب شیرین به دریاچه و اقدامات دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد، یا اینکه بپذیریم همین شرایط را ادامه دهیم، سلام طبیعت را پاسخ نگوییم، از تازیانههایی که بر شانهاش نواختهایم درس نگیریم و آنگاه بگذریم رأفت و مهربانی طبیعت به قهری بدل شود که دیگر به سادگی نتوان آن را مدیریت کرد.
این انتخاب ماست، باید انتخاب کنیم که امانت در دست خویش را چگونه نگهداریم و چگونه آن را به نسل بعد از خویش تحویل دهیم و آنچه که تاکنون در دفترچه عمل خودمان نگاشتهایم به هیچکدام از ما در هر جایگاهی که هستیم نمره قبولی نمیدهد، حتی به عنوان یک شهروند. بپذیریم که باید برای دریاچه ارومیه فکر جدیتری کنیم.
* مرگ شور؛ پایان راه پرواز
پرندههای بیخبر از همهجا پس از بازی و شیطنت وقتی بر روی دریاچه ارومیه مینشینند، نمک پرو بالشان را میگیرد و نمیتوانند پرواز کنند؛ پرندهها باز هم با تمام توانشان بال میزنند اما نمیتواند از دریاچه ارومیه جدا شوند، گویی به زمین چسبیدهاند، گویی یکباره متوجه میشوند که مرگ گریبانشان را گرفته است.
این توصیف یکی از دوستداران محیط زیست است که به طور اتفاقی شاهد مرگ یکی از پرندگان مهاجر به دریاچه ارومیه بوده است. پرندگان به تدریج احساس کردند که دریاچه ارومیه دیگر برایشان آرامش نخواهد داشت، آنها فهمیدند که حتی برای یک لحظه هم نمیتوانند برای دیدن این دریاچه کهن و اساطیری بازگردند هر چند که پلیکانها نیز از این قائده مستثنی نبودند.
رئیس جمهور: دریاچه ارومیه را احیا کردیم و به وعده خود عمل کردیم
حسن روحانی رئیس جمهور در یکم مرداد ۹۵ در اجتماع مردم ارومیه گفت: قبل از انتخابات من در شهر ارومیه به شما وعده دادم و گفتم اگر به عنوان رییس جمهور انتخاب شوم، اولین مصوبه دولت یازدهم مربوط به احیای دریاچه ارومیه خواهد بود. مردم عزیز آذربایجان غربی من به وعدهام وفا کردم و در اولین جلسه دولت یازدهم بحث دریاچه ارومیه و احیای این دریاچه را مطرح کردم و ساعتی قبل که با هواپیما از بالای دریاچه ارومیه عبور کردم وضعیت این نگین آذربایجان غربی را مشاهده کردم. اگر شرایط سالهای قبل ادامه پیدا میکرد، اگر در این سه سال برنامههای مدون این دولت برای این دریاچه اجرا نمیشد، امروز سطح آب دریاچه ارومیه باید ۱۲۰ سانتیمتر دیگر کاهش پیدا میکرد.
وی افزود: ما در یک شرایط بحران در دریاچه ارومیه و در شرایط بحران برای محیط زیست این استان و استانهای همجوار و مجموعاً برای ۱۴ میلیون نفر از جمعیت ایران قرار میگرفتیم. اما امروز سطح آب دریاچه ارومیه به همت همه مسئولین و مردم بهحمدالله ۱۰ سانتیمتر نسبت به مقدار آب سال ۹۲ افزایش دارد و همه تلاش دولت بر این است که قدم به قدم به سمت احیای این دریاچه را گام برداریم. ۱۷دستگاه اجرایی کشور مسئول احیای دریاچه ارومیه هستند. دانشگاهیان، دستگاههای دولتی، سازمانهای مردمنهاد، کشاورزان، صنایع، مردم شهر و روستا همه کمک کردند و دست به دست هم دادند تا امروز ما به این باور برسیم که دریاچه ارومیه احیا و آباد خواهد شد.
روحانی تصریح کرد: آن روز که من به ارومیه آمدم جوانی به من گفت اگر به داد دریاچه ارومیه نرسید ما میخواهیم در دست نوشتههایمان برای فرزندان و نوههایمان بنویسیم که روزگاری در اینجا آب بود، اسمش دریاچه ارومیه بود. امروز من به آن جوان عزیز اعلام میکنم دیگر باید برای نسل آینده بنویسید دریاچه احیا شده؛ دریاچه ارومیه به دست مردم غیور آذربایجان احیا شده است.سطح آب دریاچه ارومیه امروز نسبت به پارسال در همین روز ۴۶ سانتی متر افزایش پیدا کرده است.
آماری که با نگاهی به گزارشهای فروردین ۹۲ برخلاف آنچه انتظار میرود، نهتنها اثری از افزایش ۸۰سانتیمتری این تراز در فروردین ۹۶ مشاهده نمیکنیم بلکه با ترازی ۱۲۷۱/۸۰ متری در فروردین ۹۲ مواجه میشویم که در مقایسه با تراز ۱۲۷۰/۸۲ متری فروردین ۹۶، کاهش یکمتری تراز دریاچه طی چهار سال گذشته را به نمایش میگذارد.
چهار سال از وعده انتخاباتی حسن روحانی مبنی بر عزم جدی برای احیای دریاچه ارومیه و به دنبال آن تشکیل کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه در اولین مصوبه هیات دولت یازدهم میگذرد اما آنچه در پایان دولت باقی مانده است، ارائه آمار متناقضی از سوی سازمان محیطزیست است تا این چنین دستاوردهای محیطزیستی دولت تدبیر و امید در قالب کمیت قابلتوجهتری قرار گیرد.
* وجدان تاریخ ما را نخواهد بخشید
خشک شدن و یا کم شدن آب دریاچه تعادل اکولوژیک شمال غرب کشور را بر هم میزند، آب و هوا را تغییر داده و با تاثیرگذاری مستقیم بر روحیات مردمی که سالیان سال با دریاچه زندگی کردهاند، موجب مهاجرت میلیونی آنها میشود. حضور دریاچه تاکنون سبب ایجاد ویژگی ساحلی به این منطقه کوهستانی و تعدیل آب و هوا شده است.
دانشمندان معتقدند چنانچه دریاچه ارومیه کاملا خشک شود، منطقه تبدیل به بیابانی به وسعت ۵۷۰ هزار هکتار با ۸ میلیارد مترمکعب نمک میشود که با وزش نخستین بادها به جای شن یا رس، این نمک است که در هوا منتشر شده و موجب تخریب محیط زیست میشود، تخریبی که بدون شک از مرزهای کشور خواهد گذشت و در خوشبینانهترین شرایط کشورهای همسایه را نیز در شرایط بحران زیست محیطی گرفتار خواهد کرد.
اینک این ماییم و این لبخند نمکین دریاچهای در حال مرگ، دریاچهای که با همه زیباییاش با همه قدمت خود و با همه نعمتهایش در حال نابودی است، این نابودی یعنی نابودی سه درصد از خاک ایران و ایرانی با پیکری زخمی بر جای میماند.
امروز برگی دیگر از تاریخ در حال نگارش است، اگر خشک شدن دریاچه در این ورق نوشته شود، هیچگاه وجدان تاریخ ما را نخواهد بخشید، اگر چه دریاچه هامون چند سال پیش توسط بیگانگان خشکانده شد ولی اینک دریاچه ارومیه به دست خودمان در حال خشکیدن است.
این انتخاب ماست، باید انتخاب کنیم که امانت در دست خویش را چگونه نگهداریم و چگونه آن را به نسل بعد از خویش تحویل دهیم و آنچه که تاکنون در دفترچه عمل خودمان نگاشتهایم به هیچ کدام از ما در هر جایگاهی که هستیم نمره قبولی نمیدهد، حتی به عنوان یک شهروند بپذیریم.
حال از نخستین مصوبه دولت تدبیر و امید در ۲۷ مرداد ۹۲ میگذرد مردم هنوز منتظر هستند؛ منتظر اجرایی شدن قولها و اقداماتی که دولت روحانی وعده آنها را داده است. اما امیدواریم این عمل نوش دارو بعد از مرگ سهراب نباشد.
Friday, 29 March , 2024