هر کسی که در یک شهر بزرگ قدم بزند، احتمالاً متوجه سازه های بتونی بی‌شماری می‌شود، از پل‌ها گرفته تا ساختمان‌ها و حتی جاده‌ها و… . به منظور ایجاد تمام آن اشکال بتنی، سازندگان باید از قالب مدولار فلزی یا در برخی موارد از قالب‌های دیگر مثل قالب پلی وود استفاده کنند.

قالب مدولار دارای صفحات بزرگ فولادی است که همراه با میله ها و زوج هایی که به آن اتصال دهنده می‌گویند، محکم شده اند. استفاده از قالب فولادی انتخاب خوبی برای سازندگان است زیرا در طی فرآیند بتن‌ریزی، فولاد خم نمی‌شود، تاب نمی‌خورد و یا از بین نمی‌رود.

قالب مدولار نیز به قدری مقاوم است که در برابرفشار و وزن مقادیر بالای بتن مقاومت می‌کند. در حالی که قالب تخته پلی وود ممکن است برای پروژه‌های کوچکتر مناسب باشد، وممکن است نتواند در برابر بار مقادیر زیادی از بتن مقاومت کند، در نتیجه منجر به تاب خوردگی، شکاف، ترک خوردگی و یا خرابی کامل  قالب بتن می شود. قالب فلزی مدولار عمدتا در هنگام نصب و جداسازی مشکلی ایجاد نمی‌کند و بتن معمولاً به صفحات فولادی نمی چسبد. این صفحات فولادی همچنین می‌توانند روی هم قرار بگیرند و ساختارهای بلندتری ایجاد کنند و یا ممکن است به صورت قالب خاص بهم پیوسته و یکدست باشند. با این حال، نکته منفی در مورد قالب مدولار، وزن است: برداشتن صفحات در جای خود دشوار است، به این معنی که برای قرار دادن صحیح پانل‌ها، ماشین آلات سنگین، ممکن است لازم باشد. زیرا وزن فولاد بالا می‌باشد.

یکی دیگر از مسائل مربوط به قالب مدولار فلزی، دشواری حمل به محل نصب و ذخیره سازی قالب پس از استفاده است. پانل‌ها  فوق‌العاده سنگین هستند، به این معنی که حمل و نقل آنها به ویژه به صورت عمده دشوار است. تمیزکردن پانل‌ها معمولاً نسبتاً آسان است، در ضمن ذخیره مقدار زیادی ازاین قالب‌ها نیز ممکن است دشوار باشد. بعضی اوقات قالب‌ فلزی اصلاً پانل نیستند، بلکه این قالب‌ها به اشکال دیگری مختص نوع خاصی از ساختار قالب هستند. این نوع قالب‌های خاص براساس نوع پروژه و سازه طراحی شدند. استفاده دوباره ازآنها به دلیل خاص بودن شکل و سایز به ندرت اتفاق می‌افتد، و ذخیره و نگهداری آنها را تحت شعاع قرار می‌دهد. هرچند که مزیت این اشکال خاص در طی فرایند ریختن بتن به راحتی آشکار می شود. این قالب‌ها را می‌توان با سهولت و سرعت بیشتری قرار داد و زمان ساخت کارهای ساختگی را کاهش داد.

برخی از انواع قالب مدولار به هیچ وجه سازه‌های موقتی نیستند بلکه سازه های دائمی هستند که به مقاومت بتن تمام شده می‌افزایند. چنین فرم‌هایی معمولاً از فولاد موج دار(Corrugated steel) ساخته می‌شوند. این فولاد اجازه می‌دهد تا بتن به طور موثرتری به فولاد بچسبد. ثابت نگه داشتن قالب پس از نصب بتن باعث کاهش میلگرد یا میله‌های تقویت‌کننده فولادی می‌شود که برای افزایش مقاومت در برابر کشش در داخل بتن قرار می‌گرفتند. این قالب استیل را می توان با استفاده از گیره، مهره و پیچ و مهره های مناسب ثابت کرد. پانل فولادی این قالب  را می‌توان در هر شکل و اندازه‌ای به صورت مدولار ساخت. بیشتر این نوع قالب برای ساختار دایره‌ای و منحنی استفاده می‌شود.

کاربرد قالب مدولار فلزی در کجاست؟

قالب‌ بتنی فلزی در قالب بندی فونداسیون،  قالب دیوار، قالب ستون گرد، قالب بتن ستون، قالب تیر دال،  قالب‌ خاص و انواع ملزومات قالب بندی استفاده و تولید می‌شود یک قالب فلزی مدولار از یک ورق رویه فولادی و چهار تسمه پانچ شده در لبه و تسمه های سخت‌کننده (تقویتی) ساخته شده‌است به طوری که همه قطعات تشکلیل دهنده آنها از جنس فولاد ساختمانی است.

مزایای قالب فلزی مدولار چیست؟

• بسیار قوی و قادر به تحمل بار سنگین.
• تعمیرآن آسان است.
• اندازه و سطح یکنواخت به وجود می‌آورد.(بتن اکسپوز)
• این محصول قالب بازیافت هم می‌باشد طوری که می‌توان آن را ذوب کرده، و تغییر کاربری جدیدی داد.
• قابل استفاده برای مدت زمان بسیار طولانی است.
• سرعت نصب در برپایی و جمع کردن قالب‌ها ( مونتاژ و بازکردن راحت )
• ایمنی قابل توجه و مناسب هم از بابت تحمل نیروها و هم از نظر بروز حادثه آتش سوزی
• کاهش عملیات اجرایی وعدم نیاز به کارگر ماهر به دلیل مدولار بودن و پیش ساخته بودن قطعات
• داشتن امتیاز اقتصادی بیشتر به دلیل نداشتن وابستگی به واردات ورق آهن
• خرید و فروش راحت در بازار آهن (بصورت قالب بتن دست دوم یا کارکرده)
• پانل‌های فولادی آب و رطوبت بتن را جذب نمی‌کنند.
• این نوع قالب سایزش تغییر نمی‌کند و کوچک نمی‌شود.

معایب قالب مدولار چیست؟

•  این قالب اندازه و یا شکل محدود و ثابتی دارد و غیرقابل انعطاف پذیر است.
• پانل فولادی آن  از نظر وزنی بسیار سنگین است ، برای بلند کردن پانل به تجهیزات بالابر نیاز دارد.
• از دست دادن بیش از حد گرمابه دلیل رسانا بودن آهن از معایب این قالب است.

هدف از ساخت قالب مدولار چیست؟

قالب بتن به پیمانکاران اجازه می‌دهد تا قسمت‌های اصلی ساختمان را که وظیفه استحکام سازه را دارند را از سازه مانند کف، دیوارها، ستون‌ها و همچنین قسمت‌های کوچکتر ساختمان مانند پله‌ها به راحتی قابل اجرا باشند. انواع مختلفی از قالب بتن در ساخت و ساز وجود داردکه، قالب مدولار از نظر استحکام و تحمل فشار بار بتن حرف اول را می‌زند.

چه زمانی می‌توان قالب بتن فلزی را از کار جدا کرد؟

زمان تقریبی قالب بتن برای دال‌های بتنی، قالب را معمولاً می‌توان پس از ۳ روز و لوازم جانبی را پس از ۲ هفته برداشت. برای دستگاه‌های تیرآهن، قالب باید به مدت ۷ روز و لوازم جانبی برای ۲ تا ۳ هفته در جای خود باقی بماند. درباره چگونگی محاسبه قالب و عوامل موثر بر هزینه قالب به صفحه ما در تسکو سر بزنید.

یک قالب بتن خوب باید چه شرایطی را برآورده کند؟

• باید از مقاومت کافی برخوردار باشد تا در برابر انواع بارهای مرده و زنده بتن مقاومت کند.
• باید بصورت دقیق و محکم ساخته شده و به صورت افقی و عمودی مهار شده و مهاربند داشته باشد، تا بتواند شکل خود را حفظ کند.
• اتصالات در قالب بتن باید در برابر نشت دوغاب سیمان محکم و آب‌بندی باشد.
• ساختار قالب باید طوری باشد که اجازه دهد قطعات مختلف در توالی مورد نظر بدون آسیب به بتن حذف و باز شود.
• مواد قالب باید باکیفیت، در دسترس باشد و برای استفاده مجدد مناسب باشد.
• قالب بتن باید دقیقاً روی خط مورد نظر تنظیم شود و سطح آن باید سطح صفحه منطبق باشد.
• باید تا حد ممکن سبک باشد.
• مواد قالب نباید در هنگام قرار گرفتن در معرض عناصر ساختمانی تاب خورده یا مخدوش شود.
• باید روی پایه محکم قرارگیرد.

چگونه قالب بندی قالب مدولار فلزی را اجرایی کنیم؟

• اندازه وصفحات قالب مدولار باید به اندازه کافی به هم چسبیده و متصل شوند تا از خارج شدن ملات بتن، که باعث به وجود آمدن حفره‌هایی در سطح بتن می‌شود (کرموشدن بتن) جلوگیری کند.
• قبل از بتن‌ ریزی قالب بتن فلزی‌ را باید در کلیه جهات عمودی و افقی، کنترل نمود و از استحکام پشت ‌بندها، سولجرها و تیرهای نگهدارنده قالب مطمئن شد.
• در هنگام بتن ‌ریزی قالب مدولار را باید پیوسته کنترل کرد و در صورت لزوم آنها را تنظیم و یا تقویت کرد.
• قبل از ریختن بتن کلیه قسمت‌های داخلی قالب بتن را باید چک کرد و آن را از هر گونه اشیاء اضافی، نظیر خرده‌های چسبیده بتن و یا گرد‌ و خاک پاک نمود.
• اگر ارتفاع ریختن بتن بیشتر از ۵/۱ متر باشد باید از وسائلی نظیر ناودان فولادی و یا لوله‌های پلاستیکی بزرگ استفاده شود تا از جدا شدن دانه‌های ماسه، شن و دوغاب سیمان از هم جلوگیری کند.
• در هنگام ویبره کردن بتن باید انتهای ویبراتور تا حد پایین بتن پایین برد و حتی بتن ریخته شده قبلی را تا حداکثر ۱۸ سانتی‌متر ویبره کرد. دلیل استفاده از ویراتور هم این است که ملات بتن خشک و سفت نشود. باید توجه داشت که ویبره کردن بتن ریخته شده قبلی، بخصوص اگر بتن نسبتاً سخت شده باشد، ممکن است باعث باز شدن و شکستگی قالب بتن، به خصوص در مورد قالب بندی دیوارها و ستون‎ها شود.
• زمانی که بتن ‌ریزی با پمپ و از ته قالب انجام می‌شود باید توجه داشت که پر کردن قالب مدولار از بتن با سرعت زیاد صورت گیرد تا بتن قبل پر شدن قالب سفت نشود. در صورتی که قدرت پمپ و میزان بتن‌ریزی به اندازه‌ای کم باشد که بتن شروع به گرفتن کند و سفت شود، فشار زیادی به سطوح داخلی قالب بتن فلزی وارد می‌کند که ممکن است باعث باز شدن آن شود.

بهترین قالب فلزی بتن در ایران

ایران به واسطۀ داشتن پروژه‌های زیاد عمرانی و استقلال در تامین آهن و فولاد، تولیدکننده‌های متعددی برای ساخت انواع قالب فلزی بتن دارد و بزرگترین تولیدکنندۀ قالب بتن در ایران شرکت تسکو است که درواقع بهترین قالب فلزی بتن را در ایران تولید می‌کند.