نامه تهدیدآمیز پاتریک شاناهان کفیل وزارت دفاع
آمریکا به خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه٬ از بسیاری
جهات حائز اهمیت است.
وزیر دفاع ترکیه که در سالیان اخیر و پس از کودتای
نافرجام سال ۲۰۱۶ میلادی از مهمترین افراد نزدیک
به اردوغان بوده٬ اعلام کرد که لحن نامه شاناهان
با رفاقت استراتژیک در تضاد است و مولود چاووش اوغلو
وزیر امور خارجه ترکیه نیز اعلام کرده که اگر آمریکا
ترکیه را تحریم کند٬ ترکیه نیز مقابله به مثل خواهد کرد.
چنین به نظرمیرسد که مهمترین بُعد تهدیدات
شاناهان این است که اگر ترکیه همچنان که اعلام کرده٬
سامانه موشکی اس ۴۰۰ را از روسیه تحویل بگیرد٬
نه تنها هواپیماهای جنگنده اف ۳۵ را در اختیار نخواهد گرفت٬
بلکه از روند تولید قطعات این هواپیما نیز خارج نگه
داشته میشود و رفته رفته همکاریهای دفاعی ترکیه
با ناتو نیز تحت تاثیر این موضوع قرار میگیرد، اما یکی
دیگر از ابعاد مهم نامه اولتیماتوموار شاناهان٬ این بود
که آشکارا ترکیه را به تحریم اقتصادی و کاهش روابط
تجاری بینالمللی خواهد شد.
در نامه شاناهان آمده بود: تمام مشکلات و محدودیتهای
ترس از شوک دلاری
آمریکا قبلاً هم نشان داده که میتواند با توجه به ویژگیهای
خاص اقتصاد ترکیه و تاثیر حیاتی دلار بر موازنات اقتصادی٬
به شکل ناگهانی به بازار ترکیه شوک وارد کند و معیشت
مردم این کشور را تحت تاثیر قرار دهد. این همان بلایی است
که از سوی مقامات جمهوری اسلامی ایران به عنوان تلاشهای
آمریکا برای دامن زدن به تروریسم اقتصادی توصیف شده و شواهد
نشان میدهد که مردم ترکیه نیز از ضربات و حملات تروریسم
اقتصادی آمریکا در امان نخواهند بود.
شوک ناگهانی حملات دلاری آمریکا و به ویژه شخص دونالد ترامپ
و پیامهای توییتری او در سال ۲۰۱۸ برای بازار ترکیه٬ صعود
ناگهانی ارزش دلار و سقوط پول ملی ترکیه را به دنبال آورد
و در یک مقطع کوتاه ارزش هر یک دلار آمریکا در ترکیه تا از
مرز ۷ لیره نیز گذشت و بسیاری از تحلیلگران اقتصادی
منتظر آن بودند که ارزش دلار به رقم وحشتناک ۸ لیره برسد.
اما دولت اردوغان با تزریق دلار به بازار و همچنین تزریق
کالاهای ارزان قیمت در کلانشهرها٬ توانست برای مدتی
تعادل بازار را حفظ کند و دلار را حتی از مرز ۶ لیره نیز پایینتر بیاورد.
اما مسئله برای ترکیه فقط شوک دلاری نیست و با توجه
به تهدیداتی که در نامه پاتریک شاناهان آمده٬ ترس از قوانین
تحریم آمریکا در مورد روابط این کشور با روسیه نیز مورد ت
وجه آنکارا قرار گرفته است.
آنچه برای ترکیه مهم است
در روابط سیاسی و اقتصادی ترکیه و روسیه٬ چندین موضوع
از اهمیت حیاتی و ویژه برخوردار هستند. اما موضوعات
خاصی مانند پروژه ترک استریم و انتقال گاز روسیه با خط لوله
از زیر دریای سیاه به ترکیه و اروپا و همچنین پروژه تکمیل
نیروگاه هستهای آککویو در ملاتیای ترکیه٬ مشمول دایره
همکاری با کشورهای دشمن آمریکا و قوانین (CAATSA) نخواهد شد.
ترکیه به کسب درآمد کلان چند میلیارد دلاری از ورود گردشگران
روسیه اهمیت میدهد و در کنار آن٬ حجم صادرات محصولات
کشاورزی به ترکیه و فعالیت شرکتهای عمرانی و پیمانکارهای
ترکیه در روسیه٬ درآمدهای خوبی عاید آنکارا میکند، اما موضوع
ترک استریم و نیروگاه آککویو اهمیت استراتژیک فراوانی دارد.
منبع : تسنیم
Friday, 1 December , 2023