با توجه به صراحت ماده 2 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان؛ کودک آزاری عبارت است از هر گونه اذیت و آزار کودکان و نوجوانان که موجب شود به آنان صدمه جسمانی یا روانی و اخلاقی وارد شود و سلامت جسم یا روان آنان را به مخاطره اندازد این تعریف طبق ماده 1 این قانون شامل کلیه اشخاصی می‌شود که به سن هجده سال تمام هجری شمسی نرسیده‌اند.

شرح آنلاین-پریسا قاسمی، وکیل پایه یک دادگستری، دکترای حقوق/همچنین کودک آزاری در برخی مواد قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب ۱۳۸۱ همتای جرایم قرار گرفته و از جرایم عمومی و غیرقابل گذشت می‌باشد که با عنایت بر اینکه از جرایم عمومی ، نیاز به ثبت شکایت شاکی ندارد.

کودک

۱- مواد قانونی مرتبط در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان به قرار زیر است :

الف) هر گونه صدمه و اذیت و آزار و شکنجه جسمی و روحی کودکان و نادیده گرفتن عمومی سلامت و بهداشت روانی و جسمی و ممانعت از تحصیل آنان ممنوع و مرتکب به سه ماه و یک روز تا شش ماه حبس و یا تا ده میلیون ریال جزای نقدی محکوم می‌گردد. (ماده ۴ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان)

ب) کلیه افراد و مؤسسات و مراکزی که به نحوی مسئولیت نگهداری و سرپرستی کودکان را بر عهده دارند مکلفند به محض مشاهده موارد کودک آزاری مراتب را جهت پیگرد قانونی مرتکب و اتخاذ تصمیم مقتضی به مقامات صالح قضایی اعلام نمایند، تخلف از این تکلیف موجب حبس تا شش ماه یا جزای نقدی تا پنج میلیون ریال خواهد بود.( ماده ۶ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان)

ج) هر گونه خرید، فروش، بهره کشی و به کارگیری کودکان به منظور ارتکاب اعمال خلاق از قبیل قاچاق، ممنوع و مرتکب، حسب مورد علاوه بر جبران خسارت وارده به شش ماه تا یک سال زندان و یا جزای نقدی از ده میلیون تا بیست میلیون ریال محکوم خواهد شد.( ماده ۳ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان)

کودک

۲- «قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب ۱۳۷۵»

الف) هر کس طفلی را که تازه متولد شده است بدزدد یا مخفی کند یا او را به جای طفل دیگری یا متعلق به زن دیگری غیر از مادر طفل قلمداد نماید، به شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهد شد و چنان چه احراز شود که طفل مزبور مرده بوده، مرتکب به یکصد هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. (ماده ۶۳۱ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات)

ب) هرگاه کسی شخصاً یا به دستور دیگری طفل یا شخصی را که قادر به محافظت خود نمی‌باشد در محلی که خالی از سکنه است رها نماید، به حبس از شش ماه تا دو سال و یا جزای نقدی از سه میلیون تا دوازده میلیون ریال محکوم خواهد شد و چنان چه این اقدام سبب وارد آمدن صدمه یا آسیب یا فوت شود، رها کننده، علاوه بر مجازات فوق حسب مورد به قصاص یا دیه یا ارش محکوم خواهد شد. (ماده ۶۳۳ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات)

ج) اگر کسی از دادن طفلی که به او سپرده شده است در موقع مطالبه‌ اشخاص که قانوناً حق مطالبه دارند امتناع کند، به مجازات از سه ماه تا شش ماه حبس یا به جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار تا سه میلیون ریال محکوم خواهد شد .  (ماده ۶۳۲ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات)

د) هرکس طفل صغیر یا غیر رشیدی را وسیله تکدی قرار دهد یا افرادی را به این امر بگمارد ، به سه ماه تا دوسال حبس و استرداد کلیه اموالی که از طریق به دست آورده است محکوم خواهد شد. (ماده ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات)

۳- «قانون ثبت احوال مصوب سال ۱۳۵۵»

الف) هرگاه کسی عالماً عامداً پدر و مادر طفل را به غیر از پدر و یا مادر واقعی در اسناد و دفاتر ثبت احوال اظهار و برگ ولادت یا شناسنامه دریافت کند، به حبس جنجه‌ای از ۶ ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.

ب) در مواردی که پدر یا مادر طفل معلوم نباشد و همچنین موارد مذکور در قانون حمایت کودکان بدون سرپرست، از شمول این ماده مستثنی می‌باشد.

با وجود چنین قوانینی ، ولی به نظر می رسد قانونگذار می بایست ، توجه ویژه تری بر مباحث روز در خصوص کودک آزاری داشته باشد چرا که بحث کودک آزاری در سالهای اخیر به صور شدیدتر و جبران ناپذیر تری از سالهای گذشته مشهود گردیده است.

در این راستا همچنین لزوم توجه قانونگذار بر آمار کودک آزاری از داخل خانواده ها که در این ایام متاسفانه شاهد هستیم، بیش از پیش احساس می شود. چرا که در صورت عدم برخورد مقنن با چنین مسائلی، می تواند موجب آسیب های جبران ناپذیری بر پیکره جامعه و نسل های آتی باشد.