به گزارش شرح آنلاین، حضرت امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران پس از این واقعه مراتب اعتراض خود را به شوروی سابق اعلام کرد. نامه ای که مقامات شوروی سابق را به لرزه درآورد و قدرت اسلام و انقلاب اسلامی ایران را به نمایش گذاشت.

پس از فروپاشی شوروی سابق، جمهوری اسلامی ایران نخستین کشوری بود که تمامیت ارضی و دولت برخواسته از اراده مردم جمهوری آذربایجان را به رسمیت شناخت و تلاش های متعددی در حل مناقشات مرزی آن و ارسال کمک های انسان دوستانه به آوارگان این مناقشه مرزی نمود. هم اکنون نیز جمهوری اسلامی ایران با احترام به تمامیت ارضی کشور جمهوری آذربایجان حمایت سیاسی خود در عرصه های بین المللی از این کشور را ادامه می دهد و سفر چند روز پیش سردار باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران به جمهوری آذربایجان در راستای تقویت مناسبات نظامی گامی برای حمایت از این کشور دوست، برادر و مسلمان شمالی کشورمان است تا شاهد ثبات و امنیت پایدار در حوزه قفقاز باشیم.

مطلب زیر به مناسبت سالگرد واقعه ۲۰ ژانویه توسط آقای “سیفور حاجی مراداف” سردبیر ارشد خبرگزاری “نخجوان خبرلری دات کام” به این پایگاه خبری ارسال شده که با هم می خوانیم:

حوادث غم انگیزی که در ۲۰ ژانویه ۱۹۹۰ در باکو رخ داد، نشان از سیاست های از پیش تعیین شده اتحاد جماهیر شوروی علیه مردم مسلمان آذربایجان بود. حوادث قره باغ که تحت رهبری شوروی آغاز شد، با اخراج مسلمانان از سرزمین های آنها از قلمروی تاریخی این سرزمین یکی از مراحل این سیاست ظالمانه بود. حوادث ۲۰ ژانویه در تاریخ مردم جمهوری آذربایجان ماندگار شده است.

از زمان وقوع ۲۰ ژانویه ۱۹۹۰، ۲۹ سال گذشت. ماشین جنگی ارتش شوروی صفحه سیاهی از سیاست خشم و سرکوب را بر صفحات تاریخ ثبت کرد. ارتش آزادی بخش شوروی با شعار حفظ یکپارچگی خود به صورت دهشتناکی بدون در نظر گرفتن ابتدایی ترین حقوق انسانی برای شهروندان بی گناه و بی دفاع آذربایجانی، به قتل عام هزاران نفر از آنها پرداخت.

واحدهای عملیات ویژه و نیروهای داخلی جمهوری های متحد ارتش شوروی سابق در چنین روزی با ارعاب بی سابقه وارد باکو شد. همزمان جمهوری آذربایجان توسط همسایه خود نیز مورد تجاوز قرار گرفت. در چنین شرایطی رهبری اتحاد جماهیر شوروی، نه تنها برای جلوگیری از درگیری ها راه حل صلح آمیزی در پیش نگرفته بود بلکه در مقابل جمهوری آذربایجان، واحدهای نظامی متشکل از  مزدوران سایر جمهوری های همسایه را تدارک و علیه آن بسیج کرد.

بر اساس برخی گزارش ها، تعداد نظامیان این واحدهای نظامی به ۶۰هزار تن رسید. اتحاد جماهیر شوروی به رهبری میخائیل گورباچف، این نیروها را با استفاده از اوراق شناسایی جعلی، به ظاهر برای محافظت از خانواده های نظامی و جلوگیری از خشونت توسط “افراط گرایان ناسیونالیست” به باکو فرستاد. اما در واقع، این بی معنی بود. حتی اگر دلایل رهبری شوروی سابق نزدیک به حقیقت بود، نیازی به ارسال یک ارتش مسلح به باکو نبود چرا که در آن زمان علاوه بر حضور ۱۱هزار و ۵۰۰ سرباز از نیروهای داخلی، واحدهای نظامی متعدد لشکر باکو و نیروهای دفاع هوایی، فرماندهی ارتش چهارم نیز در باکو مستقر بود. با این وجود، در ۱۹ ژانویه ۱۹۹۰، میخائیل گورباچف ​​فرمانی برای اعلام وضعیت اضطراری در باکو برای تاریخ ۲۰ ژانویه صادر کرد و ماده ۱۱۹ قانون اساسی اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی سابق و ماده ۷۱ قانون اساسی جمهوری آذربایجان را نقض کرد. در ۱۹ ژانویه، تلویزیون آذربایجان در بلوک انرژی منفجر و پخش تلویزیونی در این کشور متوقف شد. شب هنگام نیروهای ارتش شوروی وارد شهر شدند و بدون اعلام حالت فوق العاده شروع به کشتار مردم بی دفاع کردند.

اعلام وضعیت فوق العاده در باکو پس از این حوادث صبح روز ۲۰ ژانویه در ساعت ۷ از طریق رادیو جمهوری اعلام شد. تا آن زمان تعداد کشته شدگان حدود ۱۰۰ نفر بود. در همین زمان نیز گورباچف با اعزام واحدهای نظامی مختلف به باکو ادعای عدم اعلام وضعیت فوق العاده را در این شهر داشت. و این چهره واقعی مردی بود که جایزه صلح نوبل را در حالی که دستش به خون مردم بی گناه زیادی آلوده بود کسب کرد.

تانک ها و سربازان شوروی در خیابان های باکو همه چیز را در هجوم خود ویران می کردند و بی محابا هر جنبنده ای را با آتش خود از پای می انداختند. مردم در حال تردد در خیابان ها، اتوبوس های داخل شهری و کسانی که در خانه هایشان مانده بودند از گلوله های ارتش سوسیالیستی شوروی سابق بی نصیب نمی ماندند. ماشین ها، اتوبوس ها، ابنیه و موسسات شهری و دولتی با آتش گلوله ارتش شوروی هدف قرار گرفته و از بین می رفت، در یک کلام همه چیز در آتش می سوخت.

اجساد بی جان مردم در خیابان ها افتاده و خون پاکشان بر روی زمین جاری بود. صدای گلوله ها از همه جا شنیده می شد. ارتش شوروی همه چیز را به خاک و خون می کشید و منفجر می کرد. ماشین های اورژانس و پزشکان و پرستاران نیز از این اقدامات بی نصیب نماندند.

در عرض چند روز، ۱۳۷ نفر کشته ، ۷۰۰ نفر زخمی و بیش از ۸۰۰ نفر به طور غیر قانونی بازداشت شدند، مردم از فاصله نزدیک مورد اصابت گلوله قرار می گرفتند یا با سلاح سرد سلاخی می شدند.

۲۰۰ خانه و آپارتمان، ۸۰ ماشین آمبولانس توسط سربازان مزدور شوروی نابود شدند، اموال دولتی و خصوصی تخریب شد. از جمله کشته شدگان پرسنل آمبولانس ها و افسران پلیس باکو بودند. در میان کشته شدگان جوانترین افراد دانش آموزان ۱۳ ساله به نام”ایلقار ابراهیم او” و “لاریسا ممداوا” و کهن سالترینشان ” سورا بابایوا” ی۷۵ ساله و “یونس رحیم او” ۷۶ ساله بودند. برخی از مردم مفقود شدند،انسان های زیادی معلول شدند و در این بین برخی برای همیشه از والدین یا فرزندان خود بی اطلاع ماندند.

در ۲۰ ژانویه، تمام دنیا از این حادثه که در باکو صورت گرفته بود آگاه شد.

پس از فروکش کردن کشمکش های داخلی و مرزی و تثبیت اوضاع داخلی کشور تلاش ها برای بررسی سیاسی و حقوقی این واقعه خونبار و معرفی عاملان این جنایت آغاز شد. دنیا در برابر این حادثه خونین سکوت کرده و به آن توجهی نمی کرد.

سرانجام در سال ۱۹۹۴ رویدادهای خونین ژانویه با ارزیابی کامل سیاسی و حقوقی در مجامع بین المللی به عنوان واقعه ای خونین مورد توجه قرار گرفته و اسامی عاملان آن اعلام شد.

یکی از این شخصیت ها که در راه معرفی عاملان این جنایت کوشید”حیدر علی اف” رهبر ملی جمهوری آذربایجان بود. در آن ایام او هنوز در مسکو زندگی می کرد اما با به خطر انداختن زندگی خود اعتراضش را علیه مسببان این واقعه خونین اعلام داشت.

وی همچنین با برگزاری گردهمایی ای در مسکو پایتخت شوروی سابق در معرفی این واقعه به جهان نقش بی بدیلی ایفا کرد. او پس از دومین ورود خود به عرصه سیاسی جمهوری آذربایجان محاکمه افراد دخیل در رویداد ژانویه سیاه را خواستار شد.

هم اکنون در یکی از نقاط مرتفع شهر باکو مکانی وجود دارد که مکان هم قسم شدن تمامی مردم جمهوری آذربایجان است، مکانی که محل دفن کشته شدگان حادثه ژانویه سیاه و شهدای مدافع میهن در برابر متجاوزان خارجی است. به این مکان “پارک کوهستانی” هم می گویند. در ۲۰ ام ژانویه هرسال هزاران انسان با نثار شاخه گل بر مزار شهدای این خیابان و بزرگداشت یاد و خاطره زنان و مردانی که جان خود را در راه آزادی و حاکمیت کشورشان فدا کرده اند حضور می یابند. در این مکان مشعل همیشه فروزانی به یاد این شهدا افروخته شده و از همه جای شهر باکو قابل رویت بوده و نمادی از خاطره همیشه ابدی شهیدان این رویداد تاریخی است.

رئیس جمهور فقید کشورمان مرحوم”حیدر علی اف” هرسال با حضور خود در این خیابان یاد و خاطره شهدای ۲۰ ژانویه را زنده نگه می داشت. او با بوسه بر مزار شهدا جایگاه زنان و مردان کشورش را ارج می نهاد.

دلجویی از خانواده شهدا یکی از کارهای رئیس جمهور فقید کشورمان مرحوم حیدر علی اف بود و فرزند ایشان آقای “الهام علی اف” رئیس جمهور کنونی کشورمان نیز این سنت حسنه را با همراهی بانوی اول کشور خانم”مهربان علی اف” به تبعیت از پدر فقیدشان ادامه داده و از خانوادهای شهدا حمایت می کنند.

تمام مقامات و مسئولان کشوری و مهمانان رسمی کشورهای خارجی از جمله ایران در سفر به باکو ابتدا در این مکان حضور یافته و به شهدای کشورمان ادای احترام می کنند.

این سنت به قدری در بین مردممان جا افتاده که زوج های جوان با حضور در این خیابان بر سر مزار “الهام” و “فرزین” که در ابتدای خیابان شهدا آرمیده اند سوگند وفاداری و عشق به هم را یاد می کنند تا مثل این دو زوج شهید تا آخرین لحظه وفادار به هم باشند و قلب هایشان برای هم بتپد.عشق الهام و فرزین برای جوانان این کشور الگوست.