«کنستانتین زاتولین» عضو پارلمان روسیه و رئیس اتحادیه کشورهای مشترک المنافع در دومای روسیه مهمان برنامه تلویزیونی «بدون مرز» بود.

زاتولین در این برنامه به سؤالات صریح تلویزیون درباره رابطه و همکاری مشترک با رژیم صهیونیستی، آمریکا، عربستان سعودی و البته ایران پاسخ داد و گفت: درست است که روسیه منافع اقتصادی دیگری را در منطقه تعریف کرده است، اما هیچ‌گاه همراه سیاست‌های ضد ایرانی نبوده و با سیاست مهار ایران همکاری نکرده است.

نماینده دومای روسیه تاکید کرد؛ تلاش‌های نتانیاهو برای اثرگذاری بر پوتین درباره ایران همواره بی‌نتیجه بوده، چون روسیه معتقد است درگیری این دو کشور می‌تواند منافع ملی خودش را هم به شدت تهدید کند.

زاتولین از پشت پرده تذکرات غیر رسانه‌ای روسیه به عربستان سعودی نیز صحبت کرد و گفت: درست است که پادشاه عربستان به کاخ کرملین سفر کرد اما روسیه مطمئن است عامل تروریسم و وهابیسم در منطقه قفقاز شمالی کسی جز عربستان سعودی نیست.

این سیاستمدار روسی به همکاری مشترک ایران و روسیه برای ایجاد امنیت در سوریه نیز اشاره و تاکید کرد؛ همکاری‌های بومی در منطقه توانست داعش و تروریست را ریشه کن کند. او تصریح کرد که اولویت روسیه در مذاکرات جاری سوریه، شکست کامل تروریست‌ها و پاکسازی ادلب است.

متن کامل این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید؛

سوال: غرب آسیا و مخصوصا خلیج فارس سالهای متمادی درگیر ناامنی و آشوب بوده است. ارزیابی شما از این ناامنی‌ها چیست و علت آن را چه می‌دانید؟

منطقه غرب آسیا را که بسیار به مرزهای ما نزدیک است یکی از نقاط حساس و استراتژیک جهانی می‌دانم. در طول دهها سال مسائل غرب آسیا در صدر اخبار جهان بوده است. البته ما دوست داشتیم که  این اخبار درباره فرهنگ غرب آسیا و یا درباره زندگی صلح آمیز مردم منطقه می‌بود اما منطقه همواره دچار ناآرامی بوده است. پیشرفت و توسعه در غرب آسیا همواره در تضاد با منافع قدرت‌هایی بوده که بدنبال ایجاد نظام خاصی بر مبنای منافع خود هستند. طی دهه‌های متمادی کشورهای غربی و در راس آنها آمریکا تلاش کرده‌اند، تا نظم غرب آسیا را بر اساس پیش فرض‌های خود تنظیم کنند. در هرجایی که کشورهای غربی و آمریکا سعی می‌کنند نظرات و خواست خود را اعمال کنند ما شاهد سقوط حکومت‌ها و آسیب دیدن مردم و ناآرامی و آشوب هستیم. کشورهای  لیبی، فلسطین، سوریه، عراق و افغانستان نمونه اجرای این سیاست‌ها بوده است اما اکنون با همکاری‌های منطقه‌ای کشورهایی همچون ایران ، ترکیه و روسیه این پیش فرض‌ها و معادلات سیاسی تغییر خواهد کرد. امیدوارم  در سایه این همکاری‌ها بتوانیم صلح را در سوریه محقق کنیم .

سوال: نقش حضور نیروهای نظامی خارجی را در منطقه در ایجاد ناامنی و آشوب را چطور ارزیابی می‌کنید؟

با نیروهای منطقه‌ای و غیر منطقه‌ای مراودات سیاسی و تجاری داریم و وقوع این ناآرامی‌ها برایمان بسیار ناخوشایند است. در منطقه نیروهای غیربومی زیادی وجود دارند. آنهایی که انقلاب‌های اصطلاحا بهارعربی را علیه منافع مردم و دولت‌های منطقه سازماندهی و اجرا کردند ، آنها در مسئله اعراب و اسرائیل هم طرف اسرائیل بودند و همواره نگاهی سیاه و سفید در جهت تحقق منافع خود داشتند.

ما به همراه ایران و ترکیه در سوریه به یک پیروزی قاطع در برابر داعش دست یافتیم اما آمریکایی‌ها آن را به نام خود ثبت کرده اند. ما با داعشی‌هایی می‌جنگیم که زائیده سیاست خارجی آمریکا ست. همانطور که پیش از این با القاعده ای ها در جنگ بودیم که آن هم زاییده سیاست‌های آمریکا بود. آمریکایی ها و متحدان آنها ما را بعنوان  تهدید معرفی می‌کنند و ایران را حامی تروریسم در منطقه می‌نامند. روسیه، بیش از هر کشوری از تروریسم در منطقه قفقاز شمالی آسیب دیده است. چندین سال ما در چچن با وهابیسم و تروریسم مبارزه کردیم؛ ما می دانستیم که حامیان پشت پرده آنها چه نقشی را در بی‌ثبات کردن اوضاع در روسیه بازی می‌کنند.

امروز روسیه بخشی از اروپا  و اوراسیاست اما آمریکایی‌ها آن سوی اقیانوس‌ها هستند اما با این حال آنها می‌خواهند برای ما  و در منطقه ما قانون وضع کنند که چگونه زندگی کنیم، با چه کسی دوستی کنیم و با چه کسی بجنگیم.

سوال: شما از امنیت بومی حرف زدید. نقش کشورهای وابسته به آمریکا در تخریب این امنیت بومی را چطور ارزیابی می‌کنید؟

اتحادی که میان روسیه، ایران و ترکیه در سوریه شکل گرفته است می‌تواند در معادلات سیاسی منطقه تاثیرات مثبتی داشته باشد. البته این اقدام به نفع کشور سوریه است. روسیه بعنوان عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد به همراهی ایران و ترکیه می‌تواند در تحکیم ثبات و امنیت در منطقه  نقش سازنده‌ای ایفا کند. ما منافع و وابستگی‌های خود به یکدیگر را درک می‌کنیم. باید بدانیم که مرزبندی‌های غیر واقعی نمی‌تواند به نفع مردم منطقه باشد. همانند برنامه شما یعنی «بدون مرز» دوره مرزبندی گذشته است.

کشورهای مداخله‌گر و قدرت‌های فرامنطقه‌ای از مسائل و مشکلات موجود منطقه برای افزایش قدرت خود استفاده می‌کنند. آنها سیاست «تفرقه بینداز و حکومت کن» را در پیش گرفته‌اند. ما با اتحاد خود به آنها نشان خواهیم داد که دوران تک قطبی به سر آمده و آنها با ظرفیت محدودشان نمی‌توانند همچون گذشته سیاست‌های استعماریشان را بر مردم منطقه تحمیل کنند. متاسفانه آنها حاضر نیستند این واقعیت را بپذیرند و این ریشه همه مشکلات منطقه است.

سوال: آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان دشمنان اصلی رابطه راهبردی ایران و روسیه هستند. تلاش‌هایی برای تخریب این رابطه هم کرده‌اند. راه خنثی‌کردن این توطئه‌ها چیست؟

آمریکایی‌ها بر روسیه فشار می‌آورند تا سیاست روسیه نیز با آنها همسو باشد. این فشارها در دهه نود به اوج خود رسیده بود اما با وجود  فشارهای آمریکا ما  نیروگاه بوشهر را تکمیل کردیم. البته این واقعیت  را باید بپذیریم که روسیه نیز روابط خودش با اسرائیل و آمریکا را دارد اما با رویکردی متفاوت. درست است که ما با رژیم صهیونیستی رابطه داریم اما هرگز از حملات این رژیم علیه سوریه حمایت نکرده و نمی‌کنیم. روسیه از انگیزه‌های ضد ایرانی اسرائیل حمایت نمی‌کند و هرگز با طرح سیاست مهار ایران همکاری نکرده‌است.

در رابطه با عربستان نیز چنین وضعیتی وجود دارد. ما و عربستان  بعنوان دو  کشور تولید کننده نفت وظایف مشترکی در بازارهای جهانی داریم و مجبوریم همکاری کنیم اما هرگز با سیاست‌های آنها در منطقه همسو نیستیم بلکه تلاش می کنیم عربستان را متقاعد کنیم تا در رابطه با مسائل منطقه محتاطانه‌تر و منطقی‌تر رفتار کند. این راهبرد سیاسی ما در رابطه با عربستان است. پادشاه عربستان به روسیه سفر کرد اما هرگز با سیاست‌های آنها علیه ایران همسو نبوده و نخواهیم بود.

سوال: اشاره کردید که روسیه با سیاست رژیم صهیونیستی در مهار ایران موافق نیست اما نتانیاهو تلاش می‌کند تا در روابط روسیه با ایران  تاثیر بگذارد. گفته می‌شود او از پوتین خواسته که ایران نیروهایش را از مرزهای جنوبی سوریه دور کند؛ این خبر صحت دارد؟

این واقعیت که رژیم صهیونیستی از حضور ایران در سوریه می‌ترسد موضوعی محرمانه نیست. من در ملاقات نتانیاهو و پوتین نبودم اما به طور کلی  سیاست روسیه ممانعت از درگیری رژیم صهیونیستی با ایران است. ما از اقدامات رژیم صهیونیستی حمایت نمی‌کنیم و آنها را محکوم می‌کنیم چون از درگیری ایران و رژیم صهیونیستی خودمان هم آسیب می‌بینیم. هواپیمای روسی که در فضای مدیترانه منهدم شد اتفاق خوبی نبود؛ اینکه شما فکر کنید نتانیاهو می‌تواند بر روسیه تأثیر بگذارد واقعی نیست. او البته خیلی تلاش کرده اما نتوانسته است. با این وجود پوتین توانسته بر رفتار آنها در مورد  ایران و منطقه تاثیر بگذارد. روسیه بر اساس نظر و دیدگاه‌های منطقه‌ای  خودش حرکت می‌کند نه خواسته‌های  نتانیاهو.

سوال: رژیم صهیونیستی چندین بار به خاک سوریه تجاوز کرده است اگر این روند ادامه یابد واکنش روسیه نسبت به تجاوز به خاک سوریه به عنوان هم‌پیمانش چیست؟ 

روسیه در پی حملات رژیم صهیونیستی به این نتیجه رسید که برای مقابله با آن نیروی دفاع هوایی سوریه ر ا تقویت کند و در این خصوص نتانیاهو هم سفری به روسیه داشت تا مانع شود که نتوانست. در مجموع ما نمی خواهیم رژیم صهیونیستی به سیاستهای تجاوز کارانه اش در سوریه ادامه دهد.

سوال: امروز همچنان روند مذاکرات سوریه ادامه دارد. شما از مذاکرات سوریه چه می‌خواهید و اولویت‌های این مذاکرات از نظر شما چیست؟

اولویت اول ما شکست تروریست‌ها در سوریه و پایان عملیات تروریستی در این کشور است، از جمله منطقه ادلب که تروریست‌ها در آن تجمع کرده‌اند. نکته دیگر حفظ تمامیت ارضی سوریه است که حتی گروه‌های  ملی‌گرای مخالف بشار اسد نیز خواستار آن هستند.

سوال: عربستان عامل اصلی حمایت از تروریسم در سوریه است اما کمتر دیده‌ایم که روسیه به خاطر اقدامات عربستان به این کشور هشدار دهد. چرا؟

بعضی اوقات به عربستان تذکر خصوصی داده می‌شود اما رسانه‌ای نمی‌شود. توصیه ما به عربستان این است که  این کشور سیاست محتاطانه‌تری در پیش بگیرد. آنها همچنان دچار بند و بست‌های استثماری هستند مثلا در این کشور قوانینی به تصویب رسیده که مانع از سرمایه‌گذاری شرکت‌های روسی در عربستان یا شرکت‌های سعودی در روسیه است. بنابراین آنها در مقررات مصوب استعماری در این کشور گیر کرده‌اند. ما می‌دانیم سعودی‌ها عامل تروریسم و وهابیسم در منطقه قفقاز شمالی هستند. تلاش می‌کنیم تا با ایجاد روابط نزدیک و تاثیرگذاری بر آنها بتوانیم تروریسم و وهابیسم را در منطقه قفقاز شمالی مهار کنیم.

سوال: ایران و روسیه به‌عنوان دو متحد در زمان جنگ سوریه در کنار هم بوده‌اند. فکر می‌کنید در دوران صلح هم بتوانند در کنار هم باشند؟

حتی اگر ما هم نمی‌خواستیم این روابط نزدیک شود، دشمنان مشترک ما اکنون باعث شده‌اند به هم نزدیک شویم. دو کشور منافع مشترک زیادی دارند که نزدیکی و این روابط را اجتناب ناپذیر می‌کند.

سوال: چندی پیش آقای سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه گفت که ایران متحد استراتژیک روسیه در سوریه نیست. این نظر شخصی ایشان است یا اینکه سیاست وزارت خارجه روسیه است؟

من این سخنان آقای ریابکوف را نشنیده‌ام. تا جایی که من می‌دانم او معاون وزیر است و مسائل دیگری را برعهده دارد. به نظر من باید ابتدا بررسی کنیم که آیا او واقعاً این حرف را گفته است یا خیر.

در واقع نه آقای ریابکوف، بلکه پوتین در دیدار با روحانی و اردوغان در سوچی تأکید کرد که ما و ایران در سوریه یک متحد استراتژیک هستیم و در هرجایی برای حل مشکلات پیش رو با همبستگی عمل خواهیم کرد. حتی در خارج از سوریه و منطقه مثلاً  آنچه در ونزوئلا و دور از مرزهای ما رخ می‌دهد، و یا دیگر موضوعات بین المللی. من هیچ دلیلی برای نفی این اتحاد استراتژیک نمی‌بینم.

سوال: نقش همکاری ایران و روسیه در منطقه قفقاز و بویژه در کشورهای آسیای میانه و تاجیکستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در قفقاز شمالی خیلی به هم نزدیک هستیم. ایران مانند روسیه عضو ناتو نیست و بی‌شک موافق عضویت کشورهای قفقاز در ناتو نیست. ما در رابطه با مسئله قره باغ موضع واحد داریم. هر دو تلاش می‌کنیم تا مسئله به روش‌های صلح آمیز حل و فصل شود. بازگشت درگیری‌های مسلحانه در منطقه و تلاش برای حل مسئله قره باغ در میدان جنگ  به نفع روسیه و ایران نیست.

در رابطه با آسیای مرکزی و تاجیکستان ما یک تجربه تلخ در دهه ۹۰ داشتیم و بطور مشترک برای خاتمه دادن به جنگ داخلی در تاجیکستان تلاش کردیم. امروز کشورهای آسیای میانه و جمهوری‌های شوروی سابق، به عنوان کشورهای در حال توسعه تلاش می‌کنند تا با کشورهای طرف مقابل ما لابی کنند و روابط دوستانه داشته باشند. ما باید مراقب باشیم که آنها از خط قرمز عبور نکنند.

زمانی که یکی از کشورهای منطقه مثلا قزاقستان با ایالات متحده قراردادی برای ترانزیت تجهیزات نظامی از طریق دریای خزر منعقد می‌کند، این موضوع  برای ما موجب نگرانی است. در مذاکراتی که در سفر به ایران با طرف ایرانی داشتم متوجه شدم که ایران نیز از نقض توافقات میان کشورهای حوزه دریای خزر نگران است که مبادا این اتفاق به یک امر دائمی تبدیل شود.

سوال: چرا روابط اقتصادی ایران و روسیه از روابط سیاسی و نظامی عقب‌تر است؟

روسیه نیز دوست ندارد که روابط اقتصادیمان با ایران در رقم ۲ میلیارد دلار راکد بماند، درحالی که ما با ترکیه بیش از ۱۲ میلیارد دلار مبادلات اقتصادی داریم. ما معتقدیم که باید کارآفرینی صورت بگیرد.

 در بخش دولتی اخیراً رؤسای کمیسیون همکاری‌های مشترک اقتصادی دو کشور با وزیر انرژی روسیه یعنی آقای نواک ملاقاتی داشته‌اند. مجلس ایران نیز اقداماتی انجام داده و به دولت اجازه داده است که ۵ میلیارد دلار برای مشارکت اقتصادی ایران در پروژه‌های مختلف روسیه اختصاص دهد. من در اینجا تأکید می‌کنم که ما پروژه‌هایی داریم که سال‌هاست در حال اجراست مانند نیروگاه بوشهر. امیدوارم پروژه‌های جدیدی نیز به آنها اضافه شوند و تجارت و سرمایه‌گذاری میان ایران و روسیه توسعه یابد.

منبع : تسنیم