تحریم های یک جانبه آمریکا با هدف فلج کردن اقتصاد ایران مدتهاست به تیتر یک رسانه ها تبدیل شده است اما با وجود تمام تلاش غرب برای در تنگنا قرار دادن مردم ایران، در غرب کشور در استان آذربایجان غربی مردم تحریمها را در کارخانه های شکلات دور می زنند و میلیون ها دلار ارز عاید کشور می کنند.

تبریز طعم شکلات را به ۶۰کشور دنیا صادر می‌کند و به شهر شکلاتی ایران معروف است.

شکلات به خوراکی‌های مشتق از کاکائو گفته می‌شود و به‌طور معمول از ترکیب شیر، شکر، کره کاکائو و پودر کاکائو به دست می‌آید و به محبوب ترین خوراکی جهان شهرت دارد.

یک‌روز شکلاتی در تقویم جهانی

این خوراکی پرطرفدار و انرژی‌زا حتی در تقویم جهانی برای خودش یک صفحه اختصاص داده است. هرسال در ۷ژوئیه در سراسر جهان روزی به‌نام شکلات جشن گرفته می‌شود. نخستین‌بار در سال ۱۵۵۰میلادی در چنین روزی شکلات در اروپا به جهان معرفی شده است.

تولید و مصرف شکلات در ایران هم همچون بسیاری از کشورها سابقه‌ چندان زیادی ندارد. نخستین کارخانه شکلات‌سازی در ایران در سال ۱۳۲۴خورشیدی توسط دو برادر در تبریز راه‌اندازی شد. محصول این کارخانه تا مدت‌ها فقط آب‌نبات و تافی برای بچه‌ها بود؛ که بعدها به نام «داداش برادر» شناخته شد و امروزه با نام «آیدین» شناخته می‌شود.

هرچند توسعه صنعت شکلات به شیوه نوین امروزش را مدیون یک واقعه تلخ تاریخی هستیم؛ محبوبیت فراگیر شکلات، مرهون جنگ جهانی اول است. در هنگام این جنگ، این ماده غذایی به عنوان جیره غذایی سربازان به کار گرفته شد و سربازان پس از بازگشت از جنگ، بهترین مُبَلِغِ آن بودند. به این ترتیب تا ۱۹۳۰ میلادی حدود ۴۰ هزار نوع شکلات گوناگون تولید شد.

۵۰درصد از شکلات ایران در تبریز تولید می‌شود

در تبریز که مرکز استان آذربایجان شرقی است، در ۴۰سال گذشته یعنی در دوران انقلاب اسلامی، نه‌تنها برای شیرین‌کردن کام بازار ایران بلکه برای کل جهان شکلات تولید شده است. شکلاتی که امروزه ۳۰ تا ۴۰درصد کل صادرات مواد غذایی ایران تشکیل می‌دهد.

به گفته غلامعلی راستی، قائم مقام سازمان صمت در آذربایجان شرقی، بیش از یک‌صد واحد تولید شکلات در این استان فعال هستند.

او به خبرنگار مهر می‌گوید: گردش مالی صادرات شکلات در ایران ۱۷هزار میلیاردتومان است و آذربایجان شرقی در این میان ۵۰درصد از شکلات‌های ایران را تولید می‌کند.

البته تولید شکلات در ایران از دهه هفتاد تحول روبه‌رشدی داشته است و سالانه بیش از یک‌میلیون و ۷۰۰هزار تن انواع شکلات در کشور تولید می‌شود.

۱۵برند جهانی شکلات در تبریز

به گفته مسئولان صمت آذربایجان شرقی، تولیدات تبریز در عرصه شکلات هم‌تراز با برندهای دنیاست و سهم عمده‌ای در صادرت ۶۵۰میلیون دلاری شکلات ایران دارد.

به‌طوری که در بازار دنیا، ۱۵برند شکلات تبریز فعال و شناخته‌شده هستند که در بیش از یک‌هزار بسته‌بندی مختلف به بازار عرضه می‌شوند.

به گفته تولیدکنندگان شکلات در تبریز، کشورهای آفریقایی و آسیای میانی مشتری پر و پا قرص محصولات‌شان هستند.

اما یک کارشناس گردشگری معتقد است که با شکلات می‌توان به «واردات گردشگر» هم پرداخت. علی اصحابی در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: آلمان، بلژیک، کره‌ جنوبی، مکزیک و کانادا موزه شکلات دارند.

جای خالی موزه شکلات در تبریز

او توضیح می‌دهد: موزه ایمهوف چوکلیت (موزه شکلات) که در شهر کلن آلمان و روی رودخانه راین قرار گرفته است دارای ۵ هزار راهنما بوده و سالانه ۶۰۰ هزار بازدیدکننده دارد.

اصحابی می‌گوید موزه ایمهوف چوکلیت جزو یکی از ۱۰موزه برتر آلمان به شمار می‌رود که ساختمان آن دارای ۳ طبقه بوده و هر طبقه به بخشی از تاریخچه شکلات و بررسی روش‌های تولید آن می‌پردازد.

او پیشنهاد می‌کند که با در نظر گرفتن اولین بودن تبریز در بحث تولید شکلات موزه‌ای با همین عنوان در این‌شهر احداث شود.

دانشجویان گروه معماری دانشگاه آزاد تبریز در مقاله‌ای که سال گذشته به همایش ملی شهر سبز ارائه کردند، پیشنهاد دادند که موزه تخصصی شکلات در تبریز احداث شود.

آن‌ها طراحی ساختمان موزه به شکل شکلات را یکی از یافته‌های مقاله خود عنوان کردند: ﯾﺎﻓﺘﻪ‌ﻫﺎﯼ ﺍﯾﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﮐﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﻠﯽ ﻣﻮﺯﻩ‌ﻫﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ‌ﮐﻨﻨﺪﻩ‌ﺍﯼ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﯽ‌ﺭﻭﺩ. ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ‌ﺍﯼ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻣﻮﺯﻩ ﻧﯿﺰ ﮔﺎﻫﯽ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻬﻤﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺎﺯﺩﯾﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﯽﺭﻭﺩ، ﺑﻪ ﻃﻮﺭﯼ ﮐﻪ به ﺗﻤﺎﺷﺎﯼ ﺁﻥ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮏ ﺍﺛﺮ ﻫﻨﺮﯼ، ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻮﺯﻩ ﻋﻼﻗﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﻫﻨﺪ.

شکلات را به جمع شیرین برندها راه بدهید

اما یونس ژائله، رئیس اتحادیه شیرینی و شکلات کشور می‌گوید: روزگاری به تولید شیرینی و شکلات در ایران بها نمی‌دادند و به آن «قاقالی‌لی» می‌گفتند. این یعنی نمی‌توان انتظار داشت که هم‌گام با جهان، موضوعات حاشیه‌ای صنعت شکلات همچون احداث موزه در تبریز فعلا در اولویت باشد.

در هر صورت تداوم توسعه صنعت شکلات در تبریز و تبدیل‌شدن به برند، پروسه‌ای است که برخی برنامه‌های جنبی همچون برگزاری همایش‌ها و جشن‌ها سالیانه را می‌طلبد. در فصل‌های زیبای سال در کشور گرجستان جشنواره‌های متعدد شکلات برگزار می‌شود.

مثلا در جشنواره «چوکو فست» که در تفلیس برگزار می‌شود، مهمانان فرصت مزه‌کردن انواع شکلات‌های زیبا از تولید محلی و همچنین وارداتی از کشورهای مختلف را دارند.

همراه با شکلات، مجموعه‌ای از انواع تنقلات دیگر، از جمله رول و شیرینی تازه پخته شده و در این رویداد ارائه می‌شود.

حالا شاید زمان آن باشد که در کنار آجیل، باقلوا، قرابیه، نوقا، پنیر و سایر خوراکی‌های برند این شهر، شکلات هم به این جمع شیرین اضافه شود. جمعی که می‌تواند در آینده تبریز را به قطب گردشگری و صادراتی ایران و حتی دنیا تبدیل کند.