وزارت امور خارجه هر دو کشور قفقاز جنوبی گزارش دادند که این نشست درباره حل و فصل مناقشات قره باغ و بحث و تبادل نظر در مورد وضعیت خاورمیانه بود (سرویس خبری BBC News، ۲۱ ژوئن). این نشست به میانجیگری گروه همکاری مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا برگزار شد (Trend ، ۲۰ ژوئن). برای اولین بار از سال ۲۰۰۹ بود که، مذاکرات در این قالب در ایالات متحده برگزار شد (BBC News Russian Service، ۲۱ ژوئن)، و مشارکت شخصی بولتون در این روند نشان دهنده افزایش علاقه ایالات متحده به قفقاز جنوبی بود.
با این وجود، رهبران ارمنستان و آذربایجان تا به حال تمایلی به شرکت در سیاست ضد ایرانی ایالات متحده یا اینکه ایالات متحده بتواند برای عملیات نظامی احتمالی از خاک آنها علیه تهران تدارک ببیند، نشان ندادهاند. در مورد آذربایجان، همکاری با ایالات متحده در مورد منافع و نگرانی متقابل بسیار مهم است (EDM، ۱۱ ژوئن). اما رهبری سیاسی در باکو نمیخواهد این همکاری را به قیمت یک رابطه دوستانه با تهران گسترش دهد. قابل توجه است که هرگونه بی ثباتی در روابط با تهران، پروژههای زیربنایی با مبلغ چند میلیارد دلاری آذربایجان را با همسایه جنوبی خود (به عنوان مثال، کوریدور حمل و نقل بینالمللی شمال- جنوب) تهدید خواهد کرد. و بی ثباتی جدی در ایران احتمالا منجر به افزایش جریان پناهندگان مرزی، به ویژه اقوام آذربایجانی که در شمال ایران زندگی میکنند، خواهد شد، که ثبات اجتماعی و اقتصادی این کشور کوچک را تهدید خواهد کرد (EDM، ۲۰ مارس).
درخواست دولت ترامپ از ارمنستان برای رعایت تحریمهای آمریکا علیه ایران در اکتبر سال گذشته زمانی که بولتون در ایروان به سر میبرد، با سردی مواجه شد. پاشینیان برا هیئت آمریکایی روشن ساخت که برای کشوری چون ارمنستان که هیچ راه خروجی به دریا ندارد، با دو مرز بسته از چهار مرزش با کشورهای همسایه، هیچ گزینهای جز حفظ روابط ویژه با ایران ندارد (RFE / RL، ۲ نوامبر ۲۰۱۸) . پس از خروج بولتون، اعضای جامعه سیاسیو کارشناسی ارمنی به شدت از بیانیه نماینده آمریکا انتقاد کردند. ویگن سارگسیان، وزیر دفاع سابق ارمنستان، اظهارات هیئت آمریکایی را محکوم کرده و اظهار داشت که “به نظر میآمد که بولتون مشاور رئیس جمهور ایالات متحده نیست، بلکه نخست وزیر ارمنستان است و برای این آمده بود تا بگوید که چه کاری انجام دهیم و چه کاری نکنیم Caucasuswatch.de، ۳۱ اکتبر ۲۰۱۸). یکی دیگر از موانع، تصمیم حکومت ارمنستان برای فرستادن نیروهایی حافظ صلح به سوریه بود. این اقدام به منظور حمایت سیاسی از حضور روسیه در آن کشور بود. ایالات متحده این حرکت را مورد انتقاد قرار داد، اما دولت پاشینیان به شدت درخواستهای واشنگتن را رد کرد (EurasiaNet، ۱۴ فوریه ۲۰۱۹؛ Armenian Weekly ، ۱۹ فوریه ۲۰۱۹).
طبیعتا، علاقه رو به رشد واشنگتن به قفقاز جنوبی در باکو و ایروان مورد استقبال قرار میگیرد. اما در مورد حل و فصل نهایی مساله چندین ساله قره باغ، مشارکت فعالانه ایالات متحده تا کنون نتوانسته است دو طرف متخاصم را به توافق نزدیکتر کند. در ضمن، نگرانی فعلی دولت ترامپ در مورد ایران مساله ای نیست که بتواند از ارمنستان و آذربایجان انتظار حمایت کامل را داشته باشد. با این وجود، دیگر زمینهها، از جمله ثبات منطقهای، همکاری های ضد تروریسم یا امنیت انرژی، گزینههای زیادی برای همکاری متقابل را فراهم میکنند.
منبع : تسنیم
Sunday, 5 May , 2024