الخان شاهین اوغلو رئیس مرکز مطالعات اطلس در تحلیل ادامه وضعیت فعالیت احزاب در جمهوری آذربایجان می نویسد: وزارت دادگستری احزاب اصلی مخالف در جمهوری آذربایجان یعنی مساوات، حزب جبهه خلق آذربایجان و حزب رئال را ثبت نکرد.

اگرچه حزب رئال دادخواست ۵۰۰۰ عضو را به وزارت دادگستری ارسال کرد، اما در بازرسی این رقم نادرست بود.

وزارت دادگستری درخواست ها را بررسی کرد و متوجه شد که تعداد اعضای حزب REAL به هزار نفر نمی رسد.

حزب REAL اگر نتواند طومار ۵ هزار نفر را ظرف یک سال جمع آوری کند، باید فعالیت خود را متوقف کند.

حزب رئال در پارلمان آذربایجان نماینده فعال دارد. ارکین قدیرلی در مجمع پارلمانی شورای اروپا نیز نماینده دارد.

اظهارات ارکین قدیرلی واکنش های تند محافل سیاسی را به دنبال دارد. ارکین قدیرلی در آخرین مصاحبه خود ادعاهای مختلفی را مطرح کرد.

ابتدا ارکین قدیرلی گفت که در پاییز ۲۰۲۳ همه پرسی در آذربایجان برگزار خواهد شد.

به گفته وی، هدف از برگزاری همه پرسی لغو ساختارهای اجرایی آذربایجان و افزایش جایگاه شهرداری ها است.

ارکین قدیرلی ساختارهای اجرایی در مناطق اجرایی را سیستمی ناکارآمد خواند.

دوم، ارکین قدیرلی گفت که در نتیجه همه پرسی، احیای نظام انتخاباتی تناسبی در آذربایجان برنامه ریزی شده است. در سال‌های ۱۹۹۵-۲۰۰۰،

نظام تناسبی در انتخابات پارلمانی آذربایجان اعمال شد.

۲۵ نماینده از ۱۲۵ نماینده به تناسب به مجلس راه یافتند. نظام تناسبی در همه پرسی سال ۲۰۰۲ لغو شد.

ثالثاً ارکین قدیرلی گفت که در نتیجه همه پرسی، پارلمان دو مجلس خواهد داشت.

ارکین قدیرلی معتقد است که پارلمان یک مجلسی در کشوری که قدرت ریاست جمهوری قوی دارد کافی نیست.

به گفته وی، مخاطراتی در سیستم تک مجلسی وجود دارد. مجلس پایین را مردم انتخاب می کنند، مجلس بالا را رئیس جمهور تعیین می کند.

به گفته ارکین قدیرلی، دو هیئت باید تعادل بین رئیس جمهور را حفظ کنند.

چهارم ارکین قدیرلی لغو کابینه وزیران را با همه پرسی پیشنهاد کرد.

تمام اختیارات کابینه وزیران متعلق به رئیس جمهور است. وضعیت کابینه وزیران بسیار ضعیف است.

به گفته ارکین قدیرلی، لازم است کابینه وزیران تابع پارلمان شود. ارکین قدیرلی فرانسه را در این معنا مثال زد.

در مثال ایالات متحده، اصلاً کابینه وزیران وجود ندارد.

آیا می توان تا چند ماه دیگر در آذربایجان رفراندوم برگزار کرد؟ رئیس جمهور الهام علی اف از عملکرد ساختارهای اجرایی ناراضی است.

همانطور که ارکین قدیرلی گفت، کابینه وزیران همان وظایف ریاست جمهوری را انجام می دهد. بنابراین امکان برگزاری رفراندوم وجود دارد.

با این حال، احیای نظام انتخاباتی تناسبی در آذربایجان مشکوک است. چون این سیستم در سال های گذشته وجود داشت و مسئولان این سیستم را رها کردند.