فاصله «شانگهای» تا «پکن»، ۱ هزار و ۳۰ کیلومتر است؛ ۵۰۰ مسافر با قطاری به نام CRH۳۸۰A، این مسیر را در در ۴ ساعت و ۴۸ دقیقه طی می‌کنند. در ایران اگر بخواهید فاصله تهران-تبریز را که ۶۰۰ کیلومتر است طی کنید، به چیزی حدود ۱۳ ساعت زمان نیاز دارید.
اگر پای قطارهای تندرو با سرعت میانگین ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت به مسیرهای ریلی ایران باز شود، شما برای مثال ساعت ۶ صبح می‌توانید تبریز را به مقصد تهران ترک کنید، ساعت ۸ صبح یعنی دوساعت بعد به مقصدتان برسید، تمام روز کارهایتان را انجام بدهید و شب به خانه‌تان برگردید؛ همان کاری که «استادهای پروازی» با هواپیما می‌کنند. این می‌تواند یکی از رازهای توسعه منطقه شمالغرب کشور باشد.
اما همه این‌ها را فراموش کنید؛ ۲۰ سال است که هنوز وعده‌های کاهش ۱۰۰ کیلومتری راه‌آهن قدیمی و پرپیچ و خم میانه-تبریز که بخشی از راه‌آهن تهران-تبریز را شامل می‌شود، تحقق نیافته است. کاهش مدت‌زمان سفر تبریز-تهران از ۱۳ ساعت به ۸ ساعت، بزرگ‌ترین امتیاز این پروژه است که توانسته مردم را چیزی حدود ۲۰ سال منتظر نگه دارد.
راه‌آهن دوخطه میانه- بستان‌آباد- تبریز از ایستگاه موجود میانه واقع در مسیر راه‌آهن موجود تهران- تبریز شروع شده و با گذر از مسیری کوهستانی که از شهرهای ترکمانچای، بستان‌آباد و باسمنج عبور می‌کند، به ایستگاه موجود تبریز متصل می‌شود.
این خط آهن به طول ۲۰۰ کیلومتر در ۱۲ قطعه طراحی شده است که ۷ قطعه ابتدایی آن از میانه تا بستان‌آباد به طول ۱۳۲ کیلومتر قرار دارد و ۵ قطعه پایانی در محدوده بستان‌آباد- تبریز واقع‌شده است.
عملیات احداث این خط آهن از سال ۱۳۷۹ شروع شده، چندین هزار میلیارد تومان هزینه صرف آن شده، ۳ رئیس جمهور به عنوان شعار انتخاباتی از آن استفاده کرده‌اند اما تا به امروز یعنی ۸ اردیبهشت ۹۸ نتوانسته حتی یک‌نفر را زودتر به مقصدش برساند.
کدام دست‌ها سد می‌شوند؟
حجت‌الاسلام والمسلمین آل‌هاشم، امام جمعه تبریز در خطبه‌های نماز جمعه این هفته از وجود «دست‌هایی» برای «به سرانجام نرسیدن» این پروژه سخن گفت؛ اما خودش از مسئولین پرسید: کدام دست‌ها؟
او گفت: سال گذشته مسئولان مربوط به این پروژه به من قول داده بودند که در اوایل سال ۹۸ این پروژه به بهره‌برداری می‌رسد اما هنوز خبری نیست.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی از نمایندگان مجلس خواست که از وزارتخانه‌ها پیگیر این قضیه باشند.
محمد وحدتی هلان، رئیس مجمع نمایندگان آذربایجان شرقی دی‌ماه سال گذشته وعده داد که بهره‌برداری و افتتاح پروژه خط‌آهن تبریز-میانه یکی از برنامه‌های دهه فجر باشد؛ اما نشد.
او گفته بود: ساخت ایستگاه بستان‌آباد و جوشکاری ریل‌ها دو کار باقیمانده برای اتمام پروژه راه‌آهن میانه تا بستان‌آباد است که به علت شرایط جوی و سردی هوا با سرعت پایینی اجرا می‌شود.
یک حسرت ۲۰ ساله در دل مردم آذربایجان
وزارت راه و شهرسازی هم بارها وعده داده است که با اتمام این پروژه و اخذ مجوز احداث خط دوم تهران- میانه، در آینده یک مسیر دوخطه از منتهی‌الیه شمال شرقی تا شمال غربی کشور ایجاد می‌شود.
همچنین افزایش ظرفیت جابجایی حمل و نقل بار و مسافر و کاهش زمان سیر، بهبود شبکه ترابری منطقه و افزایش ایمنی سیر و کاهش خسارات جانی و مالی تصادفات جاده‌ای، کاهش مصرف سوخت، کاهش استهلاک ناوگان جاده‌ای، کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و توسعه اقتصادی، گردشگری و ایجاد اشتغال و ارتقا شاخص‌های حمل و نقل ریل. و پوشش ریلی مناطق کم‌تر توسعه‌یافته همچون شهرهای بستان آباد و قره چمن و ایجاد زیربنای لازم جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی و بازرگانی منطقه از هدف‌های جنبی اجرای پروژه خط‌آهن تبریز-میانه به حساب می‌آید.
اما رسیدن به همه این هدف‌ها، یک حسرت ۱۸ ساله در دل مردم آذربایجان شرقی به شمار می‌رود؛ این را محمدحسین فرهنگی، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در گفتگو با خبرنگار مهر در میان می‌گذارد.
او معتقد است راه‌اندازی راه آهن میانه – تبریز و اتصال آن به راه‌آهن نخجوان، ایروان، تفلیس از طریق جلفا و دیگر مرزهای آبی و خاکی به افزایش مبادلات بین‌المللی و صادرات کالا به جمهوری‌های آذربایجان، ارمنستان و همچنین ترکیه می‌انجامد.
سرعت خوب است؛ مقصد دور
فرهنگی می‌گوید: اکنون همه امیدوارند که گره سنگین و قدیمی این پروژه بالاخره باز شود. خوشبختانه روند احداث پروژه‌های راه آهن آذربایجان شرقی در طول دو سال گذشته نسبت به سال‌های گذشته سرعت خوبی به خود گرفته است.
حالا چیزی که برای مردم منطقه بیش از همه‌چیز اهمیت دارد، علل تأخیر تاریخی در اتمام و بهره‌برداری از این پروژه است. نماینده شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در آذربایجان شرقی علت را در روند تأمین و تخصیص اعتبار می‌داند.
حمید علی‌محمدزاده به خبرنگار مهر توضیح می‌دهد: پیمانکاران این پروژه از جمله پیمانکاران رتبه‌یک کشور محسوب می‌شوند و رقمی حدود ۸۰ الی ۸۵ میلیارد تومان به این پیمانکاران زحمت‌کش در این محور بدهکار هستیم.
به گفته او ریل‌های مورد نیاز پروژه همه از کشورهای خارجی خریداری شده و این مبلغ به صورت نقد باید پرداخت شود که هزینه‌ای سنگینی است و علاوه بر نقدینگی خرید ریل، تأخیر در تحویل سفارش به مدت حداکثر شش ماه طول می‌کشد و البته با این وجود هم اکنون نسبت به پروژه‌های اجرایی دیگر خوب عمل می‌کنیم و در پروژه راه آهن تبریز – میانه بحث تملک اراضی، تأمین مصالح مورد نیاز که داخلی تهیه شده، به خوبی پیش رفته اما درباره خریدهای خارجی، مشکل زمان‌بر بودن تحویل جنس و مشکل نقدینگی مانع سرعت بخشیدن به اتمام پروژه است.
راه رسیدن به فرایند توسعه اقتصادی تنها با عبور از پل حمل و نقل امکان‌پذیر است
علی رضاپور، یک کارشناس اقتصادی معتقد است که راه رسیدن به فرایند توسعه اقتصادی تنها با عبور از پل مستحکمی به نام حمل و نقل امکان پذیر است. او می‌گوید: با اطمینان می‌توانگفت که حمل و نقل یکی از اصلی ترین ارکان زیر بنایی کشورهای پیشرفته و درحال توسعه به شمار می‌آید؛ رکنی که همواره مورد توجه خاص است.
او در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: حمل و نقل چون شریانی است که سایر اجزای خدماتی، بازرگانی، صنعتی و کشاورزی را در دو سطح ملی و بین المللی به هم پیوند می‌دهد و تأثیرات عمیقی بر رشد و توسعه این بخش‌ها بر جا می‌گذارد؛ بخش‌هایی که در حقیقت پیش‌رفت و پس‌رفت اقتصاد یک کشور بستگی مستقیم به عملکرد تک تک آنها دارد.
رضاپور توضیح می‌دهد: یک اقتصاد ایده‌آل از پیوستن حلقه‌هایی ساخته می‌شود که پیوند و استحکام آنها توسط حمل و نقل صورت می‌گیرد؛ هر چه این بخش بهتر عمل کند شاهد زنجیره مستحکم‌تری خواهیم بود؛ از این رو تقویت زیر ساخت‌های ارتباطی در حوزه‌های مختلف حمل و نقل می‌تواند به سادگی راه توسعه اقتصادی کشورها را هموار نماید.
این‌ها دلایلی هستند که باعث شده‌اند مردم آذربایجان شرقی با گذشت ۲۰ سال، هنوز پیگیر اتمام پروژه خط آهن تبریز-میانه باشند. این شاید هزارمین گزارشی است که درمورد تأخیر تاریخی این پروژه نوشته می‌شود و من شاید صد و چندمین خبرنگاری باشم که به این موضوع ورود پیدا کرده است.
راه‌آهن میانه-تبریز تاکنون چندین کاندیدای ریاست جمهوری را به پاستور، چندین کاندیدای مجلس را به بهارستان برده و بر وزن لیست برنامه‌های دهه فجر یا هفته دولت افزوده است اما جز انتظار، نگرانی و پیگیری برای مردم چیزی نداشته است. مردمی که کم‌کم به چک‌های بی‌محل مسئولان بی‌اعتماد می‌شوند.
Thursday, 18 April , 2024